Od niedzieli 22 sierpnia odbywają się w Łodzi obchody 77. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Getto, których celem jest upamiętnienie osób, które poniosły śmierć z rąk oprawców na łódzkiej ziemi.

W sierpniu 1944 r. z łódzkiego getta wywiezieni zostali przez niemieckich okupantów do Auschwitz-Birkenau ostatni mieszkańcy zamkniętej dzielnicy. Potem getto zostało zlikwidowane. Łódź, która przed wojną była bardzo ważnym ośrodkiem żydowskiej kultury, nauki i handlu, pamięta o swoich mieszkańcach, a także o tysiącach Żydów z podłódzkich miasteczek oraz wielu miast w Europie, którzy stracili tu życie lub stąd zostali wywiezieni do obozów zagłady.

Program obchodów 77. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Getto przewiduje oficjalne uroczystości, wystawy, spacery oraz spotkania z Ocalałymi. Oficjalne uroczystości odbędą się w piątek, 27 sierpnia w godz. 11-12:30 na cmentarzu żydowskim przy ul. Brackiej oraz Stacji Radegast, gdzie złożone zostaną kwiaty, a znicze zapalone. W ramach tegorocznych obchodów odbędzie się m.in. uroczysty pogrzeb zwojów Tory (niedziela 22 sierpnia o godz. 15 na cmentarzu żydowskim przy ul. Brackej), odsłonięcie rzeźby autorstwa Magdaleny Walczak pn. Marzenie Abramka (czwartek 26 sierpnia godz. 11 w parku Ocalałych) czy spotkania z Leonem Wajtraubem (czwartek 26 sierpnia o godz. 16 w Centrum Dialogu im. Marka Edelmana) i Marianem Turskim (środa 25 sierpnia o godz. 18:30 w Centrum Dialogu im. Marka Edelmana).

- Proszę łodzian, by choć symbolicznie wzięli udział w tegorocznych obchodach. Siadając na ławce w Parku Ocalałych, wychodząc na spacer po Starych Bałutach, pamiętali o tych, którzy tu byli przed nimi. Zatrzymajmy się na chwilę zadumy. Pamiętajmy o naszych dawnych łodzianach - zaapelowała prezydent Hanna Zdanowska podczas konferencji prasowej zapowiadającej obchody likwidacji getta.

Litzmannstadt Getto powstało na terenie łódzkich Bałut w kwietniu 1940 roku. Było pierwszym w pełni odizolowanym gettem na obszarze okupowanej Polski i drugim największym po getcie warszawskim. Istniało też najdłużej, bowiem 29 sierpnia 1944 roku ze stacji Radegast odprawiono ostatni transport Żydów. Większość z nich trafiła do komór gazowych w obozach śmierci. Przeżyła tylko nieliczna grupa kilkuset osób. W sumie przez Litzmannstadt Getto przeszło ponad 200 tys. łódzkich Żydów oraz kilka tysięcy deportowanych z innych krajów Europy. - Wciąż mamy szansę gościć tych, którzy przeżyli getto i obozy koncentracyjne. Tych, którzy kiedyś byli obywatelami naszego miasta i którzy do dziś tu wracają. Mamy nadzieję, że w tym roku gościć będziemy wyjątkowych ludzi. Zdając sobie sprawę, że żyjemy w trudnych czasach wierzę, że spotkamy się z Ocalałymi z getta - Leonem Wajntraubem i Marianem Turskim. Wsłuchajmy się w to, co powiedzą. Zawsze bowiem mówią nie tylko o swoich doświadczeniach, ale płynie z ich ust przekaz na przyszłość. Weźmy je sobie do serca – dodaje prezydent Hanna Zdanowska.

- W Łodzi przed wojną mieszkało 200 tysięcy osób pochodzenia żydowskiego, którzy tworzyli to miasto. Obchody podkreślają pamięć o nich i przypominają, do czego prowadzi nienawiść i chora wyobraźnia - mówi Przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Łodzi Józef Weininger.

- Jesteśmy zaszczyceni, że będą z nami Ocaleli, którzy wspominać będą nie tylko swoje doświadczenia z okresu getta, ale i życia w Łodzi przed wojną. Opowiedzą też o swoich przyjaciołach, dziś już nieżyjących, którzy tak, jak i oni przeszli piekło getta. Po raz pierwszy też zdecydowała się zabrać głos pani Zofia Lubińska-Rosset, która również doświadczyła koszmaru II wojny światowej. Zapraszamy oczywiście na główne uroczystości. Organizujemy także koncert inspirowany muzyką Dawida Bajgelmana, który był znakomitym kompozytorem przedwojennej Łodzi, a później także dyrygentem i kompozytorem orkiestry utworzonej w Litzmannstadt Getto. Co ciekawe będziemy mieli też okazję posłuchać muzyki, o której wydawało się, że już nie istnieje, a mianowicie powstałej w 1921 roku ścieżki dźwiękowej do Dybuka - mówi dyrektor Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi Joanna Podolska.

Program obchodów można znaleźć na stronie Centrum Dialogu im. Marka Edelmana:

https://www.centrumdialogu.com/litzmannstadt-ghetto/