Reklama

Kultura

O nieznanych listach matki Sienkiewicza

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Muzeum w Oblęgorku posiada dwa listy Stefanii z Cieciszowskich Sienkiewiczowej (1820-73) do siostry Aleksandry Dmochowskiej: jeden z 12 czerwca 1872 r., drugi niedatowany – według moich ustaleń, z roku 1873, sprzed marca. Oba zostały napisane w Woli Gułowskiej (woj. lubelskie), gdzie pani Stefania mieszkała pod koniec życia z córką Zofią, i wysłane pod warszawski adres „drogiej Oluni”, co wynika z ich treści. Choć rękopisy nie mówią nic o Henryku Sienkiewiczu, są godne uwagi, bo dostarczają nowej wiedzy o matce pisarza.

Proste i serdeczne w tonie listy świadczą o tym, że autorka ma czułe serce i mocną wiarę. Jest troskliwą matką, czego dowodzą słowa: „Zosia mi znowu bardzo chorowała, zatem czas cały miałam przy niej zajęty”. Nie będąc babcią, cieszy się wnukami siostry; jednego z nich nazywa dowcipnie „ukochanym gagatkiem”; z radością przyjmuje zapowiedź powiększenia się rodziny: „Słyszałam, że wszystkie trzy synowe Twoje przy nadziei, familia się mnoży, daj Boże dla niej wszystko dobre”. Stęskniona i osamotniona, wyraża nadzieję zobaczenia Oluni, prosi: „Daj nam Boże doczekać lata, żebyś Ty znowu przyjechała w te strony, bo wtedy inaczej się żyje”. Dla siostrzeńców – wyrozumiała, więc usprawiedliwia brak ich wizyt: „Ani Zygmunt, ani Janusz nie zaglądają do mnie całą zimę; żony ich też mają teraz każda po małym dzieciątku, nie wyjeżdżają zapewne”. Siostrę wspiera duchowo, błogosławi: „Niech Cię Bóg szczęśliwie prowadzi, gdzie się tylko obrócisz, wszędzie mieć będziesz za sobą modlitwę dzieci i rodzeństwa”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Ponadto w listach matka Sienkiewicza okazuje swój patriotyzm, optymistycznie zapatruje się na przyszłe losy kraju, gdy informuje adresatkę o szczęśliwym zakończeniu sprawy niejakiego Bartolda, sybiraka: „Dano znać z powiatu, że powraca z Syberii najpóźniej w marcu. Jest to ten sam, o którego uwolnienie nudziłam Was przez czas jakiś, kochane Siostry. Rzeczy się więc jakoś składają i może Bóg da, że się na dobre obrócą, czekać tylko trzeba cierpliwie”. Ułaskawienie zesłańca należy więc uznać za efekt działań podjętych przez panią Stefanię z udziałem zarówno najstarszej siostry Aleksandry, jak i młodszej – Haliny, kanoniczki ze zgromadzenia warszawskiego.

Reklama

Lektura korespondencji pozwala wnioskować o silnej empatii pani Sienkiewiczowej. Zdolność służenia pożytecznym czynem, dobrym słowem, modlitwą cechowała człowieczeństwo tej dobrej, wrażliwej, spolegliwej kobiety (właśnie taki był też jej syn!). O sobie wolała nie myśleć, nie chciała się leczyć. Za siostrzane rady podziękowała: „Ani doktór, ani wody, o których troskliwie wspominasz, ani żadna kuracja niepotrzebne. Nie mam żadnych powodów chcieć przedłużenia życia cierpkiego, które wlokę, nie będąc już nikomu potrzebną ani użyteczną; czym krócej cierpieć będę, tym lepiej”. W wyborze, jakiego dokonała, przejawiły się jej zdecydowany charakter, silna wola, stanowczość. I niewzruszona wiara. Pojednana z Bogiem, gotowa odejść, wyda ostatnie tchnienie z ulgą, w nadziei szczęścia wiecznego. Przyczyny przedwczesnego wyczerpania, skutkującego niezadowoleniem z samej siebie, poczuciem nieprzydatności, brakiem motywacji do życia na około rok przed śmiercią, są liczne, np. postępująca choroba. Takie objawy, jak chroniczne ogólne osłabienie czy obrzęk nóg, wskazują, że chora cierpiała na niewydolność krążenia. Poważne schorzenie przyspieszyło jej zgon.

Zachowane listy pozwalają uszczegółowić biografię Sienkiewicza. Wyjaśniają choćby, dlaczego przedłużył on pobyt u matki, do której przyjechał z Warszawy na imieniny (jak co roku) w pierwszych dniach września 1872 r. Zaniepokojony jej złym stanem zdrowia z pewnością podejmował jakieś środki zaradcze, co wymagało czasu. Strata matki (1 września 1873 r.) była dla niego ciosem, jej śmierć przeżywał w samotności, bo Okrzeję po pogrzebie niezwłocznie opuścił („śpieszył się z powrotem do Warszawy, jako członek redakcji «Gazety Polskiej»” – ze wspomnień prof. Ignacego Chrzanowskiego). Dwa miesiące później napisze: „Pamięć o umarłych odradza żywych”. Te słowa znajdują się na pomniku „Matka i Syn”, wzniesionym przy grobie Stefanii Sienkiewiczowej z inicjatywy prof. Lecha Ludorowskiego (prezesa Towarzystwa im. Henryka Sienkiewicza), dzięki ofiarności rodaków z kraju i zagranicy. Od dwóch lat piękny monument góruje nad tą ważną dla kultury i historii Polski mogiłą oraz nad całym okrzejskim cmentarzem, jakby głosił światu wyznanie synowskiej miłości: „Imię Stefania, to znaczy: Uwieńczona” (H. Sienkiewicz, „Rodzina Połanieckich”).

Podziel się:

Oceń:

2015-05-05 14:33

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

„Potop” na wyciągnięcie ręki

Gabinet Henryka Sienkiewicza

Archiwum Muzeum Henryka Sienkiewicza

Gabinet Henryka Sienkiewicza

Muzeum Henryka Sienkiewicza w uroczym dworku w Woli Okrzejskiej k. Łukowa sprawiło sobie znakomity prezent na 50-lecie istnienia. Przy wsparciu finansowym wielu instytucji i ludzi dobrej woli wykupiło z prywatnych rąk fragment rękopisu „Potopu”.

Więcej ...

Panie, rozbudź we mnie nadzieję, że z Tobą mogę zmieniać siebie i świat!

2024-06-13 11:17

BP KEP

Człowiek nadziei króluje razem ze swoim Mistrzem. Nosi w sobie, już teraz, małe nasienie zwycięstwa. W takim człowieku wszystko zorientowane jest na przyszłość i wszystko zmierza ku zmartwychwstaniu.

Więcej ...

Papież Franciszek: Benedykt zrezygnował ze względu na swą uczciwość

2024-06-17 13:20

PAP/EPA/GIUSEPPE LAMI

„Benedykt zrezygnował ze względu na swą uczciwość” - powiedział Franciszek w rozmowie z Javierem Martínezem-Brocalem, watykanistą hiszpańskiego dziennika ABC. Rzymski dziennik La Repubblica opublikował dziś fragment książki „Il successore. I miei ricordi di Benedetto XVI” (Następca. Moje wspomnienia o Benedykcie XVI), wydanej przez Marsilio i dostępnej od dziś we włoskich księgarniach. Jest ona owocem trzech rozmów między argentyńskim papieżem a autorem, które miały miejsce między lipcem 2023 a styczniem 2024 roku.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Ulicami Warszawy przeszedł XIX Marsz dla Życia i Rodziny

Kościół

Ulicami Warszawy przeszedł XIX Marsz dla Życia i Rodziny

Mamy obowiązek kochać swoją ojczyznę

Wiara

Mamy obowiązek kochać swoją ojczyznę

Dobry jak chleb – św. Brat Albert Chmielowski

Niedziela Podlaska

Dobry jak chleb – św. Brat Albert Chmielowski

Nowy Sącz: Pożar zabytkowego kościoła p.w. Św. Heleny

Kościół

Nowy Sącz: Pożar zabytkowego kościoła p.w. Św. Heleny

Anita Włodarczyk zdobyła srebrny medal w rzucie młotem w...

Sport

Anita Włodarczyk zdobyła srebrny medal w rzucie młotem w...

Dzierżoniów. Pogrzeb Marii Chlipały - matki...

Niedziela Świdnicka

Dzierżoniów. Pogrzeb Marii Chlipały - matki...

Jednoosobowe biuro rzeczy znalezionych

Wiara

Jednoosobowe biuro rzeczy znalezionych

12 czerwca: Rocznica objawień w Akicie. Uzdrowienia,...

Wiara

12 czerwca: Rocznica objawień w Akicie. Uzdrowienia,...

Rozważania na niedzielę: Lekarz odpuszczał grzechy

Wiara

Rozważania na niedzielę: Lekarz odpuszczał grzechy